જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિ પરીક્ષા – ધોરણ ૮ના વિદ્યાર્થીઓ માટે નવી તક
ધોરણ ૮ના વિદ્યાર્થીઓ માટે શિક્ષણ ક્ષેત્રે એક મહત્ત્વની કડી રૂપે જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિ પરીક્ષાનું આયોજન સફળતાપૂર્વક કરવામાં આવ્યું છે. રાજ્યકક્ષાની આ પરીક્ષા વધુ પ્રતિભાશાળી અને જરૂરિયાતમંદ વિદ્યાર્થીઓને શોધી તેમનું ઉત્સાહવર્ધન કરવા માટે લેવાય છે.
પરીક્ષાનો હેતુ:
જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિનો મુખ્ય ઉદ્દેશ એ છે કે, ધોરણ ૮માં અભ્યાસ કરતા વિદ્યા માટે આતુર અને કુશળ વિદ્યાર્થીઓને ઓળખી તેમને શૈક્ષણિક માર્ગદર્શન અને આર્થિક સહાય દ્વારા વધુ ઊંચા શૈક્ષણિક ગમ્યો સુધી પહોંચાડવી.
પરીક્ષાની વિશેષતાઓ:
-
પરીક્ષા રાજ્યભરમાં સરકારી, ગ્રાન્ટેડ અને ખાનગી શાળાના ધોરણ ૮ના વિદ્યાર્થીઓ માટે લેવાઈ.
-
વિદ્યાર્થીઓને ગણિત, વિજ્ઞાન, ભાષા અને સામાન્ય જ્ઞાન જેવા વિષયો પર આધારિત પ્રશ્નો પૂછવામાં આવ્યા.
-
પ્રશ્નપત્ર MCQ પદ્ધતિ પર આધારિત હતું અને તેનું મૂલ્યાંકન પણ કડક અને પારદર્શી પદ્ધતિથી કરવામાં આવશે.
-
પસંદગી થયેલા વિદ્યાર્થીઓને શિષ્યવૃત્તિ રૂપે નાણાકીય સહાય વર્ષભર માટે આપવામાં આવશે.
વિદ્યાર્થીઓ માટે લાભ:
-
આર્થિક રીતે પીઠભરું થવું.
-
ભવિષ્યમાં NMMS, NTSE જેવી ઉચ્ચ કક્ષાની શિષ્યવૃત્તિ માટે તૈયારીનો આધારો મળે.
-
સ્પર્ધાત્મક માહોલ અને અભ્યાસપદ્ધતિ વિકસે.
-
આત્મવિશ્વાસ વધે અને નવા શિખર સુધી પહોંચવાની પ્રેરણા મળે.
જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિ યોજના – ધોરણ ૮ના વિદ્યાર્થી માટે ભવિષ્યના દ્વાર ખોલતી એક મહત્વની પહેલ
ભારતનું ભવિષ્ય તેના વિદ્યાર્થીમાં વસે છે. તેમાもし ગુજરાત રાજ્યનું શિક્ષણ વિભાગ પણ શિક્ષણની ગુણવત્તા અને ઍક્સેસ માટે સતત પ્રયાસશીલ છે. એવા જ પ્રયાસોનો એક ભાગ છે – જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિ યોજના (Gyan Sadhana Scholarship Scheme), જે ધોરણ ૮ના પ્રતિભાશાળી અને જરૂરિયાતમંદ વિદ્યાર્થીઓને ટેકો આપી તેમને વધુ ઊંચા શિક્ષણની દિશામાં આગળ ધપાવવાનો નમ્ર પ્રયાસ છે.
યોજનોનો હેતુ
જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિ યોજના ૨૦૨૩માં ગુજરાત રાજ્ય સરકાર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના હેઠળ ધોરણ ૮માં અભ્યાસ કરતા એવા પ્રતિભાશાળી વિદ્યાર્થીઓને પસંદ કરી શિષ્યવૃત્તિ આપવામાં આવે છે, જેઓ આર્થિક રીતે પછાત વર્ગમાંથી હોય અને ઉચ્ચ અભ્યાસ માટે ઉત્સુક હોય.
યોજનાનો મુખ્ય હેતુ એ છે કે આવી પ્રતિભાઓ શૈક્ષણિક પ્રવાહમાં અટકી ન જાય અને યોગ્ય માર્ગદર્શન અને નાણાકીય સહાયથી આગળ વધે.
અરહતા કૌણ મેળવી શકે?
જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિ માટે યોગ્યતા નીચે મુજબ છે:
-
અરજદાર વિદ્યાર્થી ધોરણ ૮માં સરકારી, ગ્રાન્ટેડ કે કમિઅડેડ શાળામાં અભ્યાસ કરતો હોવો જોઈએ.
-
પિતાના આવકના સ્તર મુજબ વાર્ષિક આવક ૩.૫ લાખ રૂપિયા કરતા ઓછી હોવી જોઈએ.
-
વિદ્યાર્થીઓએ અગાઉના ધોરણમાં ઉત્તમ શૈક્ષણિક પ્રદર્શન દર્શાવ્યું હોવું જોઈએ.
પરીક્ષાની રૂપરેખા
પાત્ર વિદ્યાર્થીઓ માટે રાજ્ય કક્ષાની પ્રવેશપરીક્ષા યોજવામાં આવે છે. આ પરીક્ષા સામાન્ય રીતે દર વર્ષે મે-જૂન મહિનામાં યોજાય છે.
પરીક્ષાની વિગતો:
-
પ્રશ્નપત્રનો પ્રકાર: બહેંતર પસંદગી (MCQ)
-
વિષયો: ભાષા, ગણિત, વિજ્ઞાન અને સામાન્ય જ્ઞાન
-
કુલ પ્રશ્નો: ૧૨૦
-
કુલ ગુણ: ૧૨૦
-
સમય: ૯૦ મિનિટ
-
ભાષા: ગુજરાતી
-
માર્કિંગ: કોઈ નકારાત્મક ગુણદંડ નહીં
શિષ્યવૃત્તિના લાભો
-
પસંદગી થયેલા વિદ્યાર્થીઓને ધોરણ ૯ થી ૧૨ સુધી દર વર્ષે રૂ. ૨૦,૦૦૦ ની શિષ્યવૃત્તિ મળી રહેશે.
-
શિષ્યવૃત્તિ દર્દશિત ખાતામાં સીધી જમા કરવામાં આવશે.
-
વિદ્યાર્થીઓ માટે પરીક્ષા પ્રોત્સાહનનું સાધન અને વધુ ઊંચા અભ્યાસ માટે માર્ગદર્શન મળે છે.
-
વિદ્યાર્થીઓને આવતી NTSE, NMMS જેવી વધુ મોટી શિષ્યવૃત્તિ પરીક્ષાઓ માટે તૈયારીનો આધાર મળે છે.
પસંદગી થયેલા વિદ્યાર્થીઓને ધોરણ ૯ થી ૧૨ સુધી દર વર્ષે રૂ. ૨૦,૦૦૦ ની શિષ્યવૃત્તિ મળી રહેશે.
શિષ્યવૃત્તિ દર્દશિત ખાતામાં સીધી જમા કરવામાં આવશે.
વિદ્યાર્થીઓ માટે પરીક્ષા પ્રોત્સાહનનું સાધન અને વધુ ઊંચા અભ્યાસ માટે માર્ગદર્શન મળે છે.
વિદ્યાર્થીઓને આવતી NTSE, NMMS જેવી વધુ મોટી શિષ્યવૃત્તિ પરીક્ષાઓ માટે તૈયારીનો આધાર મળે છે.
અરજી પ્રક્રિયા
-
શાળાઓ દ્વારા અરજી પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. શિક્ષકો અને શાળા વડા પાત્ર વિદ્યાર્થીઓની યાદી તૈયાર કરે છે.
-
ઓનલાઇન ફોર્મ શાળાના યુ-ડાઈસ કોડ દ્વારા ભરવાનું રહે છે.
-
પરીક્ષાના પ્રવેશપત્ર અને અન્ય વિગતો SMPS પોર્ટલ અથવા શાળા દ્વારા આપવી પડે છે.
શાળાઓ દ્વારા અરજી પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. શિક્ષકો અને શાળા વડા પાત્ર વિદ્યાર્થીઓની યાદી તૈયાર કરે છે.
ઓનલાઇન ફોર્મ શાળાના યુ-ડાઈસ કોડ દ્વારા ભરવાનું રહે છે.
પરીક્ષાના પ્રવેશપત્ર અને અન્ય વિગતો SMPS પોર્ટલ અથવા શાળા દ્વારા આપવી પડે છે.
અગત્યના દસ્તાવેજો
-
આવકનો દાખલો
-
વિદ્યાર્થીનો આધાર કાર્ડ
-
પાસપોર્ટ સાઈઝ ફોટો
-
શાળાનો પ્રમાણપત્ર
-
અગાઉના ધોરણનો માર્કશીટ
આવકનો દાખલો
વિદ્યાર્થીનો આધાર કાર્ડ
પાસપોર્ટ સાઈઝ ફોટો
શાળાનો પ્રમાણપત્ર
અગાઉના ધોરણનો માર્કશીટ
શિષ્યવૃત્તિ પરીક્ષા માટે તૈયારી કેવી રીતે કરવી?
-
NCERT અને GSEB પાઠ્યપુસ્તકોનો અભ્યાસ કરવો
-
સામાન્ય જ્ઞાન અને લોજિકલ રિઝનિંગના પ્રશ્નોનો અભ્યાસ કરવો
-
અગાઉની વર્ષની પરીક્ષા પેપરઝ (પ્યાઝ) ઉકેલવાં
-
મોડેલ ટેસ્ટ તથા ઓનલાઈન મૉક ટેસ્ટ આપવાનું પ્રેક્ટિસ કરવી
NCERT અને GSEB પાઠ્યપુસ્તકોનો અભ્યાસ કરવો
સામાન્ય જ્ઞાન અને લોજિકલ રિઝનિંગના પ્રશ્નોનો અભ્યાસ કરવો
અગાઉની વર્ષની પરીક્ષા પેપરઝ (પ્યાઝ) ઉકેલવાં
મોડેલ ટેસ્ટ તથા ઓનલાઈન મૉક ટેસ્ટ આપવાનું પ્રેક્ટિસ કરવી
નિષ્કર્ષ
જ્ઞાન સાધના શિષ્યવૃત્તિ યોજના માત્ર એક શિષ્યવૃત્તિ યોજના નથી – તે ગુજરાતના શિક્ષણ ક્ષેત્રમાં એક પરિવર્તનશીલ પહેલ છે. તે વિદ્યાર્થીઓમાં વિશ્વાસ, પ્રયાસ અને પ્રગતિની ભાવના જગાવે છે. આ યોજના નાના શહેરો અને ગ્રામ્ય વિસ્તારના વિદ્યાર્થીઓ માટે એક સકારાત્મક આશાની કિરણરૂપ છે, જે તેમને યોગ્ય માર્ગદર્શન અને સંસાધનોથી પોતાના સપનાને સાકાર કરવાની તાકાત આપે છે.
શિક્ષકો, વાલીઓ અને શાળાઓનું સહયોગ આ યોજના ને વધુ સફળ બનાવી શકે છે. દરેક યોગ્ય વિદ્યાર્થીએ આ તકનો પૂરો લાભ લેવા માટે આગળ આવવું જોઈએ.